ارزیابی و رتبهبندی شهرها و صنایع در جهان بر اساس استانداردها و شاخصهای مختلف و توسط نهاد و سازمانهای گوناگونی انجام میشود. ازآنجاییکه هر یک از انواع نهادها هدف متفاوتی را در ارزیابی شهرها و صنایع دنبال میکنند و روش ارزیابی آنها متفاوت است، اغلب به نتایج متفاوتی منجر میشود و ازاینرو وجود وحدت رویه در رتبهبندی یکی از نیازهای اساسی در فرایند ارزیابی شناخته میشود.
در این راستا، برنامه اتحاد شهرهای پایدار هوشمند (U4SSC) ذیل اتحادیه بین المللی مخابرات (ITU)، مجموعهای از شاخصهای عملکرد کلیدی (KPIs) را برای شهرهای پایدار هوشمند ایجاد کرده است تا معیارهایی را برای ارزیابی مشارکت در ایجاد هوشمندانهتر و پایدارتر شهرها برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار فراهم کند.
ازآنجاییکه این شاخصها مهمترین و معتبرترین شاخصهای رتبهبندی شهرهای هوشمند در سطح بینالمللی شناخته میشوند، نکسل نیز بهمنظور رتبهبندی شهرهای ایرانی بر اساس معیارها و ملاکهای بینالمللی اقدام به ارزیابی و رتبهبندی شهرهای ایران نموده است تا ضمن رتبهبندی شهرهای ایران، زمینه و بستر ارزیابی و قرارگیری شهرها در رتبهبندی معتبر اتحادیه بینالمللی مخابرات (ITU) را فراهم نماید.
همچنین در خصوص صنایع، شاخصهای معتبر بینالمللی جهت ارزیابی و رتبهبندی استفاده میشود.
رتبهبندی شهرها و صنایع هوشمند ایران در قالب مراحل و گامهای اجرایی زیر برداشته شده است.
این فراخوان هرساله از سوی پژوهشکده مطالعات فناوری ریاست جمهوری و نکسل به شهرها و صنایع مختلف در کشور ارسال و در بازه زمانی مشخصی فرصت ورود اطلاعات به شهرها و صنایع داده میشود. در این مرحله، درصورتیکه مسئولین شهری و صنعتی نیازمند راهنمایی باشند، کارشناسان پژوهشکده مطالعات فناوری ریاست جمهوری و نکسل، در قالب جلسات مشاوره یا مکاتبه جهت تکمیل دادهها و اطلاعات در خدمت شهرها و صنایع هستند.
در مرحله دوم و پس از اتمام مهلت ورود دادههای شاخصها، فرآیند پایش، راستیآزمایی و ارزیابی دادهها ورودی انجام میشود.
پس از بررسی و پایش دادههای ورودی و بر اساس شاخصهای بینالمللی، گزارش رتبهبندی شهرها و صنایع هوشمند ایران در هریک از حوزهها و ابعاد و سپس گزارش نهایی رتبهبندی توسط پژوهشکده مطالعات فناوری ریاست جمهوری و نکسل تهیه و ضمن اعلام به شهر و صنعت مربوطه، برای دسترسی عموم منتشر میشود و شهرها و صنایع برتر در حوزهها و ابعاد گوناگون، جایزه سالانه تحول هوشمند را همزمان با برگزاری رویداد ملی ایران هوشمند دریافت خواهند نمود.